KANISA NA SERIKALI NI KAMA CHEMCHEMI NA MTO

 

Samson kalekwa,

Mwanakwetu Blog.

Jioni ya utulivu wa vijijini, upepo wa mlima Uluguru ulipuliza kwa upole, ukicheza na majani yaliyokuwa yakitetemeka taratibu. Babu alikaa kwenye kigoda chake cha zamani cha mianzi, macho yake yakiwa mbali, kana kwamba yanaona nyakati ambazo ulimwengu wa sasa hauwezi kuelewa. Mjukuu wake, kijana mwenye akili changa, alikuwa kando yake, akisikiliza kimya kama mwanafunzi wa hekima ya maisha.

Babu alianza kwa sauti ya utulivu lakini yenye uzito wa historia. Alisema kwamba zamani, kabla ya uhuru wa Tanganyika, walikuja watu waliovaa mavazi meupe, wakiwa na msalaba na matumaini. Waliitwa Wamisionari wa Kanisa Katoliki. Waliingia kwa miguu katika vijiji, wakajenga shule ndogo, wakafundisha watu kusoma na kuandika, na kueneza nuru ya maarifa. Walijenga hospitali za awali na vituo vya afya vilivyotibu bure, wakihudumia watu bila kuangalia dini wala kabila.

Kwa babu, huo ulikuwa mwanzo wa safari ndefu safari ya ushirika kati ya Kanisa Katoliki na serikali ya baadaye.

Babu alieleza kwamba mwaka 1961, Tanganyika ilipopata uhuru, Serikali mpya chini ya Mwalimu Julius Nyerere ambaye naye alikuwa Mkatoliki ilikuta Kanisa Katoliki likiwa tayari limeweka misingi ya maendeleo ya watu. Badala ya kushindana, serikali na Kanisa walishirikiana. Serikali ikawa injini ya sera na utawala, Kanisa likawa mwongoza wa maadili na utu.

Shule nyingi zilizoanzishwa na Kanisa, kama vile Tosamaganga, Ndanda, Peramiho, na baadaye vyuo kama Ruaha Catholic University (RUCU), ziliendelea kutoa elimu bora, zikiwa zinatambuliwa hata na serikali.

Vivyo hivyo, hospitali kama KCMC, Bugando, na Ndanda zikawa sehemu ya mfumo wa afya wa taifa. Serikali ilitambua umuhimu huo na kuingia katika mikataba ya ushirikiano (Service Agreements), ambapo wahudumu walilipwa na serikali, lakini roho ya huduma ikabaki kuwa ya Kanisa.

Kwa maneno ya babu, “hapo ndipo mwili na moyo walikutana — serikali ni mwili wa huduma, Kanisa ni moyo wa huruma.”

Babu hakuficha ukweli kwamba safari hiyo haikuwa nyoofu kila wakati. Kulikuwa na nyakati za mitazamo tofauti: serikali ikitaka sera zenye mwelekeo wa kijamaa, Kanisa likihimiza maadili na uhuru wa dhamiri. Lakini hekima ya ushirika iliwafanya wabaki pamoja wakiheshimiana, wakikosoana kwa heshima, wakisaidiana kwa malengo ya pamoja: maendeleo ya binadamu.

Kwa miaka mingi, Kanisa Katoliki limekuwa sauti ya maadili, haki, na amani. Baraza la Maaskofu Katoliki Tanzania (TEC) limekuwa likitoa waraka wa kichungaji mara kwa mara, likisisitiza haki, utawala bora, na umuhimu wa amani. Hata pale sauti hizo zinapokera vibaya na baadhi ya viongozi wa kisiasa, Kanisa halikuwahi kukaa kimya.

Siku moja, babu alitazama redio yake ya zamani ikitangaza habari za maandamano na migogoro ya kisiasa nchini. Mjukuu alimwona akitafakari, kisha akaanza kusimulia kwa sauti tulivu:

Alisema, katika miaka ya karibuni, Tanzania imeingia katika kipindi cha vuguvugu la kisiasa makundi tofauti yakidai haki, uwazi, na marekebisho ya mifumo ya uchaguzi. Katika wakati huo, Kanisa Katoliki, kupitia TEC, limekuwa sauti ya hekima katikati ya kelele za siasa.

TEC ilitoa matamko muhimu:

• Liliitaka serikali kuwaachia viongozi wa upinzani waliokamatwa, likisisitiza kwamba haki za binadamu haziwezi kuzimwa kwa nguvu ya dola.

• Lilitangaza kuwa madhabahu ni mahali patakatifu, na hakuna kiongozi wa kisiasa anayeruhusiwa kuzungumza au kufanya kampeni wakati wa ibada. Kanisa lilisema, “Sadaka ni za Mungu, si za vyama.”

• Liliandaa novena ya sala na mafungo ya kitaifa, likiwaalika waumini kuomba kwa ajili ya amani, haki, na uchaguzi huru wa 2025.

• Na mara kadhaa, TEC limekumbusha serikali na wananchi kwamba amani si ukimya wa wanyonge, bali ni matokeo ya haki inayotendeka.

Kwa babu, haya yalikuwa si matamko ya kisiasa bali ya kiutu na kiimani wito wa kuheshimu utu wa kila mtu, bila kujali chama chake.

Lakini babu hakupita upande mmoja tu wa shilingi. Alisema wazi kwamba baadhi ya watu waliona kauli za TEC kama upinzani wa kisiasa, wengine wakaona kama ishara ya ujasiri wa kiimani. Kanisa limepata pongezi na lawama kwa pamoja ishara kwamba limekanyaga ardhi yenye moto wa ukweli.

Wengine waliona kuwa marufuku ya hotuba za kisiasa kanisani ni kupunguza nafasi ya viongozi kuwasiliana na wananchi, lakini TEC ikasisitiza kwamba si kila jukwaa ni la kisiasa mengine ni ya Mungu.

Babu alisema kwa utulivu, “Kanisa halipaswi kuwa kimya pale haki inapoumizwa, wala halipaswi kuwa chama pale siasa inapopigana. Linapaswa kuwa roho ya taifa, linalokumbusha uhalisia wa utu.”

Jua lilikuwa linazama, na upepo wa jioni ukaanza kuvuma taratibu. Babu alinyanyua kichwa chake, akatazama anga lililokuwa na rangi za dhahabu na bluu. Alisema kwa sauti ya hekima ya miaka mingi:

“Mjukuu wangu, Kanisa na Serikali ni kama chemchemi na mto. Chemchemi inaleta maji safi, mto unayapeleka mbali. Wote wawili wakikauka, taifa linakufa kwa kiu. Lakini wakishirikiana kwa uaminifu na heshima, maisha yanachanua.”

Mjukuu alibaki kimya, akitafakari maneno hayo. Alijua kwamba si historia tu iliyosimuliwa, bali ni fundisho la maadili, haki, na utu.

Mwanakwetu anasema nini siku ya leo Kupitia makala haya yaliyo tayarishwa kwa mfumo wa hadithi ya babu na mjukuu wake?.

Hakika Makala hii inaonesha kwamba uhusiano kati ya Kanisa Katoliki na Serikali ya Tanzania ni uhusiano wa kihistoria, kimaadili, na kimaendeleo, unaojikita katika:

1. Huduma kwa jamii ambazo ni elimu, afya, na maendeleo.

2. Hekima ya ushirika ambayo ni kuheshimiana kati ya dola na dini.

3. Kauli za maadili za TEC ambazo zinazoongoza taifa kuelekea haki na amani.

4. Msimamo wa Kanisa katika vuguvugu la kisiasa wa kulinda utu, demokrasia, na utawala wa sheria.

5. Mafunzo ya kiimani kwamba mamlaka zote ni kwa ajili ya kuhudumia, si kutawala.

Kwa hivyo, hadithi ya babu na mjukuu haikuwa simulizi ya zamani pekee bali ni tafakuri ya sasa kuhusu namna imani na utawala zinavyoweza kushirikiana kujenga taifa lenye amani, maadili, na matumaini ya kesho bora zaidi.

Samsonrichard511@gmail.com

0654653936